O tym, jak szopy uczą się od ludzi i dzięki nam stają się inteligentniejsze

5 minut

Jeśli przeglądasz mojego bloga, to prawdopodobnie rzuca Ci się w oczy to, że w wielu miejscach jest szop. Ba! Ten zwierzak jest przecież motywem przewodnim mojego bloga, a także od niego pochodzi mój „nick”.

Te zwierzaki niesamowicie mnie intrygują, nie tylko z tego względu, że mają przeurocze mordki, ale także z tego powodu, że są jednymi z najinteligentniejszych zwierząt! Ale jak się testuje inteligencje zwierząt? Dajemy im zadanie z matmy do rozwiązania? Czy może muszą napisać esej na temat wpływu emisji dwutlenku węgla na wymieranie gatunków?

Otóż nie.

Disclaimer 1: nie jestem specjalistą ani ekspertem z zakresu biologii, zoologii czy psychologii zwierząt. Ba! Nie jestem nawet specjalistą z socjologii czy psychologii ludzi! Jestem tylko ziomkiem od bloga w Internecie na temat prywatności. Jeśli znasz się na tym i zauważysz jakąś głupotę, daj mi znać! Chętnie to poprawię! 🙂

Disclaimer 2: Ze względu na disclaimer 1 zawsze na końcu każdej sekcji (lub pod słowami kluczowymi) znajdziesz źródła z których korzystałem.

Jak się mierzy inteligencję u szopów? 🧐

Nie jest tajemnicą, że sama „inteligencja” to nie jedno uniwersalne pojęcie, bo przecież mamy różne rodzaje inteligencji wśród ludzi, jak np. inteligencja emocjonalna, inteligencja społeczna, inteligencja moralna, czy  inteligencja zbiorowa. Tak samo jest u zwierząt.

Już od jakiegoś czasu wiemy też, że zwierzęta nie są „bezmyślnymi istotami”, które nie czują, nie „myślą”, nie ogarniają. Okazuje się, że zwierzęta nie tylko wyczuwają emocje, ale także potrafią same myśleć i czuć. Nie oznacza to jednak, że są samoświadome. Jak zatem mierzy się inteligencję u zwierząt?

Ze względu na to, że szop czy pies nie jest nam w stanie „powiedzieć” odpowiedzieć na jakieś konkretne pytanie, to ich zdolności poznawcze mierzy się na różne sposoby. I tak, np. jedno z badań polegało na tym, że do pojemnika z wodą wrzucono pianki (tak, te słodkie pianki do jedzenia), a żeby móc je zjeść, szop musiał je wyciągnąć. Proste prawda?

Otóż to nie było takie proste, bo poziom wody był na tyle niski, że szop nie mógł dosięgnąć do pianek łapką. Musiał zatem poradzić sobie inaczej. I poradził, wrzucał kamienie aż w końcu poziom wody się podniósł na tyle, że mógł z łatwością wyciągnąć i spałaszować jedzonko. Ale to nie koniec!

Niektóre szopy wyciągały później kamienie i zabierały je ze sobą, na przyszłość, w razie tak zwanego „w”. Korzystały z nich także do zabawy.

W trakcie innego badania, szopy były w stanie nawet rozpoznać różnice pomiędzy obiektami, które unoszą się na wodzie (i nie podnoszą jej poziomu, a co za tym idzie, nie przybliżają ich do słodkiej zdobyczy) a tymi, które opadają na dno. Poradziły sobie w ten sposób, że wrzucały te obiekty do pojemnika z taką siłą żeby woda rozprysnęła pianki po ściankach umożliwiając ich zebranie. 

O tych badaniach możesz poczytać w tym miejscu – Raccoons Ace Cognition Test (LiveScience)

Jeszcze inne szopy, zamiast wrzucać obiekty i bawić się w manipulację poziomem wody… przewracały pojemniki. Because screw rules, right?

W trakcie innych badań naukowcy wykazali, że szopy mają nie tylko silnie rozwinięte zdolności kognitywne, ale także są w stanie rozumieć niektóre abstrakcyjne mechanizmy działania urządzeń, których używano do testów! Szybkość, z jaką się uczą jest porównywalna do makaków, czyli naczelnych! Isn’t it awesome?! 🙈

Czy IQ szopa 🦝 jest wyższe niż IQ psa 🐕?

I tak, i nie. Odpowiedź na to pytanie nie jest proste. To tak, jakby zapytać, co jest lepsze: młotek czy śrubokręt? Bez kontekstu nie jesteśmy w stanie stwierdzić czy chodzi o wbicie gwoździa, wkręcenie śrubki, wyprostowanie czegoś, czy może namalowanie obrazu.

Według badań, szopy mają mniej neuronów aniżeli psy (438 mln do 530 mln), ich mózg zasadniczo też jest mniejszy. Ale nie od dziś wiemy, że wielkość mózgu czy liczba neuronów nie ma wpływu na inteligencję. Istotne jest to, jaka jest struktura mózgu i czy istota (bez względu czy to człowiek czy szop, czy pies, czy kot, czy wydra syberyjska) jest w stanie w określony sposób to wykorzystywać. 

I tak, o ile psiaki są turbo inteligentne w kontekście tego, że potrafią rozpoznawać języki, korzystać z mowy ciała, czy wreszcie – rozpoznawać emocje u ludzi, o tyle mają mniejsze niż szopy zdolności poznawcze. W takim przypadku iloraz inteligencji emocjonalnej (EQ) u szopa będzie niższy niż u psa, to jednak w odniesieniu do ilorazu inteligencji (IQ) będzie odwrotnie.

Zauważono, że jednym z najbardziej rozwiniętych obszarów jest właśnie ten, odpowiedzialny za rozwiązywanie problemów i zdolność wyciągania wniosków z konsekwencji. I to staje się źródłem inteligencji tych  „zamaskowanych bandytów”.

Wzrost urbanizacji powoduje… wzrost inteligencji szopów? 🏙️

Urbanizacja, rozrastanie się miast, tworzenie nowych miast i połączeń między nimi powoduje, że dzikie obszary natury – na których szopy mogą sobie zbierać kamyczki, myć łapki i robić swoje szopowe rzeczy – zmniejsza się. Zazwyczaj, w odniesieniu do innych zwierząt powoduje to ich wymieranie. Ale nie w przypadku szopów! Okazuje się, że szopy świetnie odnajdują się w „betonowej dżungli”, a najlepiej na przedmieściach gdzie mogą się schować przed samochodami, ale jednocześnie korzystać z dobrodziejstw śmietników 🗑️.

Jak wskazywałem wcześniej, zdolności poznawcze (kognitywne) szopów, to jeden z ich największych atutów (ale nie największy, bo są turbo urocze). Co ciekawe, te zdolności rozwijają się bardziej, gdy szop przebywa na wolności, a także gdy jest mniej śmiały i bardziej zachowawczy

Wniosek?

Te same zdolności, dzięki którym uczą się wykorzystywać narzędzia do rozwiązywania problemów, jednocześnie pozwalają im szybciej i łatwiej dostosowywać się do, bądź-co-bądź, znikającego w zastraszającym tempie naturalnego środowiska zwierząt. 

Patrząc na te badania i w ogóle na szopy nie dziwię się, że MCU wybrało szopa na jedną z postaci. (#RocketNajlepsząPostaciąMCU, #DontChangeMyMind)

Na koniec…

I to by było na tyle w tym odcinku! Mam nadzieję, że podobał Ci się ten wpis, który odbiega tematycznie od tych, które dotychczas pojawiały się na blogu. Ale! Obiecywałem już od samego początku, że o szopach też będzie co-nieco! 

To dopiero pierwszy tak wpis przybliżający trochę dlaczego #SzopySąEkstra. W zanadrzu jest jeszcze trochę tematów, które warto dotknąć, jak chociażby to dlaczego szopy „myją” wszystko, jaki wpływ na ich codzienność mają „maski” na pyszczkach itd. 

Cheers! Do zobaczenia (przeczytania) w kolejnych wpisach!

Źródła:

  • https://www.jstor.org/stable/1412576?seq=20
  • https://www.nationalgeographic.com/animals/article/how-our-actions-are-making-raccoons-smarter
  • https://www.sciencealert.com/raccoons-aesop-crow-pitcher-intelligence-knock-over-experiment-funny-puzzle
  • https://www.nationalgeographic.com/animals/article/animals-intelligence-raccoons-birds-aesops
  • https://journals.biologists.com/jeb/article/225/18/jeb243726/276535/Environmental-individual-and-social-traits-of-free
  • https://www.pestshero.com/how-smart-are-raccoons/
  • https://www.encyclopedia.com/psychology/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/hunter-walter-s-1889-1954
  • https://www.nwf.org/Educational-Resources/Wildlife-Guide/Mammals/Raccoon
  • https://www.livescience.com/60784-raccoons-cheat-to-ace-cognition-test.html
  • https://www.nationalgeographic.com/science/article/this-is-how-you-study-the-evolution-of-animal-intelligence
  • https://thehumaneleague.org/article/animal-intelligence
  • https://www.discovermagazine.com/planet-earth/how-intelligence-is-measured-in-the-animal-kingdom
  • https://myanimals.com/pl/zwierzeta/inteligencja-emocjonalna-zwierzat-gatunek/
  • https://www.nationalgeographic.com/animals/article/150714-animal-dog-thinking-feelings-brain-science
  • https://www.livescience.com/49093-animals-have-feelings.html
  • https://www.washingtonpost.com/news/animalia/wp/2017/12/04/which-animals-are-smartest-cats-dogs-or-raccoons/
  • https://people.com/pets/raccoons-smarter-cats-dogs/
  • https://www.fakt.pl/kobieta/czy-wielki-mozg-to-wiekszy-iloraz-inteligencji/mqkcwwg
  • https://www.conserve-energy-future.com/causes-effects-solutions-urbanization.php
  • https://en.wikipedia.org/wiki/Urbanization_in_China
  • https://www.nationalgeographic.com/environment/article/tanzanian-city-may-soon-be-one-of-the-worlds-most-populous
  • https://www.nature.com/articles/s41467-022-29324-2
  • https://www.chinadaily.com.cn/a/202101/28/WS60120e5fa31024ad0baa59cd.html
  • https://en.wikipedia.org/wiki/Emotional_intelligence
  • https://en.wikipedia.org/wiki/Social_intelligence
  • https://en.wikipedia.org/wiki/Moral_intelligence
  • https://en.wikipedia.org/wiki/Collective_intelligence